HafifliÄŸin ve hızın ön plana çıktığı ve aynı zamanda teknik tırmanış içeren daÄŸcılık sporunun esas ruhunu temsil eden tırmanış sitilidir. Ana ve ara kamp yoktur. Hızlı ve hafif olmak için tek kamp noktasından hareket edilir. 'Temiz tırmanış' diye tabir edilen ve tırmanış sonrası rotayı deÄŸiÅŸtirmeyen 'doÄŸal' yöntemler kullanılır.
Yapay yöntemlerden tamamen uzak olan bu tırmanış stilinde tırmanıcılar bütün zorluklar ve risklerle kendi baÅŸlarına baÅŸa çıkarlar. Temelindeki bu yöntemlerden dolayı 'macera ruhu' ile beslenir.
Türkçede DaÄŸ veya doÄŸa yürüyüÅŸü olarak kullanılmasına karşılık daÄŸ ve doÄŸa yürüyüÅŸünün tam karşılığı HIKING dir. Günü birlik olarak yapılır ve kamplı konaklama içermez. EÄŸer bu aktivite kamplı olacaksa adı Trekking olur.
Uzun zaman gerektiren ve tırmanılan yükseklik bakımından vücudun klimaya uyum saÄŸlayabilmesine olanak saÄŸlamak amacı ile bol miktarda iniÅŸ çıkış içeren Yüksek Ä°rtifa Tırmanışı'nın ingilizce adıdır. Tırmanıcılar zirveye çıkana kadar kendi kamp yüklerini bir üst kampa taşırlarken birden fazla gitgel yaptıkları faaliyettir.
Kayaya sabitlenmiş metal merdivenleri kullanarak tırmanma stilidir.Dağcılıkta en kolay stillerden birisidir.
Genellikle kaya üzerinde ya da yapay duvarlarda kullanılan tırmanma stilidir. Kendi içinde dört ana kısma ayrılır.
Önceleri daÄŸcılığın bir kolu olarak tanınan kaya tırmanışı, uzun süredir rüÅŸtünü ispatlamış, bağımsız bir spor dalı. Bu spora, doÄŸayla baÅŸ baÅŸa, fit ve saÄŸlıklı kalmak, biraz da adrenalini damarlarında hissetmek için baÅŸlayanlara gore, tırmanmanın kısa süre sonra bir tutku halini alır.
DoÄŸayla iç içe olmaktan, trekking gibi sporlardan hoÅŸlanıyorsanız kendinizi biraz zorlamak için kaya tırmanışı iyi bir seçenek olabilir. Her ne kadar ekstrem bir spor olarak kabul edilse de gözünüz korkmasın. Kaya tırmanışı, heyecan duygusunun veriyor, stratejik karar verme yeteneÄŸinizi geliÅŸtiriyor. Denge, estetik, esneklik ve gücü bir araya getiren bu sporda doÄŸaya raÄŸmen deÄŸil, ona uyum saÄŸlayarak ilerleniyor. Fiziksel güç ve zekayı aynı anda kullanmak gerekiyor. Bir nevi insan kendi kendine meydan okuyor! Kaya tırmanışında, kol ve bacak kasları baÅŸta olmak üzere, vücudun hemen hemen bütün kasları çalışıyor. Kayaya yaklaşılan pozisyonlar ise karın kaslarına fayda saÄŸlıyor. DoÄŸa ile iç içe olmak ve temiz hava, tabii ki beden ve ruh saÄŸlığımızı olumlu yönde etkiliyor. Kaya tırmanışı, sportif tırmanış(spor tırmanış) ve geleneksel tırmanış olarak ikiye ayrılıyor. Yeni baÅŸlayanlara sportif tırmanış tavsiye edilir.
Yıllardır kaya tırmanışı yapan, Wolftrack DoÄŸa Sporları Merkezi eÄŸitmeni ReÅŸat Nuri Ülger, bu sporun kiÅŸinin özgüvenini geliÅŸtirmede faydası olduÄŸunu söylüyor. Bir baÅŸka kaya tırmanıcısı TuÄŸba Belkayalı ise, kendini daha özgür hissettiÄŸi ve stres attığı için bu sporu yaptığını anlatıyor. Belkayalı'ya göre içinde az da olsa tehlikeyi barındırması bu sporu onun için daha zevkli hale getiriyor.
Geleneksel tırmanış daha onceden konulmus boltlar olmadan sadece yaninizdaki malzemeleri kullanarak tırmanma şeklidir.
Sportif tırmanış önceden yerleÅŸtirilmiÅŸ boltları takip ederek, üstüne ekspres yerleÅŸtirerek rota üzerinden tırmanma ÅŸeklidir. Geleneksel tırmanışa göre daha kolay ve daha güvenlidir.
En çok kullanılan tırmanış türü. Free climbing denilen bu tırmanışta, yükselmek için yapay tekniklere kesinlikle baÅŸvurulmuyor. Ä°p ise tırmanan kiÅŸiyi, düÅŸüÅŸ ihtimaline karşı, tehlikeden korumak için kullanılıyor.
Hiçbir emniyet aleti kullanılmadan, kaya tırmanış ayakkabısı ve toz torbasıyla yapılmaktadır. Free-solo fazlasıyla deneyim gerektirir. Dünya genelinde Bu türde tırmanıcı sayısı oldukça azdır. Bu stilde tırmanmak için fiziksel olduÄŸu kadar psikolojik olarak da hazır olmak gerekiyor. Çünkü, yapılan hata çoÄŸunlukla ölümle sonuçlana bilmektedir.
Yapay tırmanış
Yükselmek için çeÅŸitli aletlerden faydalanılarak yapılan tırmanış türü. Yapay tırmanışta, sikke, jumar, hook, ip, merdiven gibi aletler kullanılıyor. Çıkışta, lider tırmanıcının örneÄŸin sikkeye (tutunmak için kayaya çakılan çivi) basması durumuna yapay çıkış adı veriliyor.
Kaya tırmanışı eÄŸitimi veren birçok doÄŸa sporu merkezi var. EÄŸitimin ilk aÅŸaması teorik dersler; Öncelikle, tırmanış teknikleri, stilleri, tırmanış ve iniÅŸ istasyonlarının kurulması, top- rope (tırmanış ipi) ve malzemeler hakkında ayrıntılı teorik eÄŸitim alınıyor.
Bir sonraki aÅŸamada uygulamaya geçiliyor. Malzeme takıp çıkartmak, yerden birkaç metre yükselerek yapılan egzersizlerle ip iniÅŸi ve top rope tırmanış uygulaması yapılıyor.
En son aÅŸamada lider tırmanışın (eÄŸitim alındıktan sonraki uzmanlaşılan tırmanış) temel bilgileri alınıyor ve tecrübeli bir kaya tırmanışçısıyla beraber uzun rotalarda tırmanışlara baÅŸlanıyor.
Kaya tırmanma tekniklerini ve emniyet malzemelerini kullanarak bir ip boyundan daha yüksek olan kaya üzerinde yapılan tırmanış ÅŸeklidir.
ÇoÄŸunlukla kapalı alanlarda kimyasal malzemeler kullanılarak yapılan, sabit veya ayarlanabilen duvar sistemlerine tırmanma etkinliÄŸidir. Yarışma etkinlikleri veya antrenmana yönelik hazırlanan yapay duvarlar, farklı biçimlerde ve aralıklarda basamak ve tutamakları içerir.
Yapay duvar tırmanışlarında, duvara daÄŸcılıkta kullanılan teknik malzemelerin yerleÅŸtirilmediÄŸi, "top rope" (üstten emniyetli ip) tekniÄŸi de kullanılmaktadır.