HYDRASTÄ°S CANADENSÄ°S Biz sizi arayalým

HYDRASTÄ°S CANADENSÄ°S

 

HYDRASTÄ°S CANADENSÄ°S

HYDRASTÄ°S CANADENSÄ°S

MAKALELER

Ana Sayfa   |  Bitki Sözlüğü   |  Bitki Sözlüğü-H   |  HYDRASTÄ°S CANADENSÄ°S

HYDRASTÄ°S CANADENSÄ°S


HYDRASTÄ°S CANADENSÄ°S
Latince Adı: Hydrastis canadensis
Hydrastis canadensis
Türkçe Adı:Altın Mühür
Alem: Plantae
Åžube: Magnoliophyta
Sınıf: Magnoliopsida
Takım: Ranunculales
Familya: Ranunculaceae
Cins: Hydrastis
Tür: H. canadensis
 
Binominal adı: Hydrastis canadensis L.
Altınmühür (Hydrastis canadensis), bir bitki türüdür. Hint boyası ve hidrastis olarakta bilinir. Ormanlık alanda
yetiÅŸen bu çokyıllık bitkinin, parlak sarı, düÄŸümlü kök tabanından, kıl küçüklüÄŸünde kökler büyür. Ä°lkbahar 30
santimetreye ulaÅŸabilen, tabanında sarımsı kahverengi pulları olan, tüylü dik bir gövde verir. Koyu yeÅŸil yaprakları
tüylerle kaplı, el biçimli ve damarlıdır. Çicekleri yeÅŸilimsi beyaz, meyveleri ise koyu kırmızı, böÄŸürtlene benzeyen
tanelerdir. Ayrıca sinüsleri açmak için kullanılır. Köksapı buruk ve acıdır. Içinde hidrastin, hidrastinin gibi
alkaloidler bulunur. Köksapından dokumaları safran rengine boyamakta kullanılan sarı bir sıvı elde edilir. Sabahları
görülen mide yanmalarına karşı kullanılır. Ayrıca iÅŸtah açıcı özelliklere de sahiptir.
Avrupa tıp alanı, Amerika'nın keşfinden sonra, yeni birtakım bitkilerin ilavesiyle daha da zenginleşti; mesela
altınmühür, kakao aÄŸacı, koka kinin aÄŸacı, sütotu ve bunun gibi, bitkiler o devirlerde yerliler tarafından
bilinmekteydi. AteÅŸ düÅŸürür ve bağışıklık sistemini güçlendirir. Zehirli olduÄŸu için dikkatli kullanılmalıdır.
YetiÅŸtiÄŸi yer
Kuzey Amerika'ya endemiktir. Türkiye'de yetiÅŸmez. Kanada ve ABD'de, nemli yerlerde yetiÅŸir. Ä°yi süzülmüÅŸ bol
humuslu toprak ister.
Etki ve kullanılışı
Midevi, antihemorajik, oksitosik ve laksatif özelliklere sahiptir. Geleneksel olarak hazımsızlık, gastrit, peptik ülser, kolit, anoreksi, hemeroit, üst solunum yolları rahatsızlıkları, menoraji, adet düzensizliklerinde; vazokonstriktör ve hemostatik etkisi nedeniyle venöz ve lenfatik kanal yetersizliklerinin sempomatik tedavisinde, barsak ve uterus
stimülanı olarak barsak, mide ve uterus kanamalarında; mevsimsel veya alerjik kaynaklı ve çevresel tahriÅŸin neden
olduÄŸu göz yaÅŸarmasında, haricen ekzema, kaşıntı ve konjuktivitte kullanılır. Fazla miktarda ve uzun süreli
kullanımdan kaçınmak gerekir.
Yan etkileri KiÅŸiye baÄŸlı olarak yüksek tansiyonda kontrendikedir. Uzun süre kullanımı B vitamini absorbsiyonunu azaltır. Berberin için kalp uyarıcı ve heparinin aksi etkisi olan koagülen aktivite bildirilmiÅŸtir. Alkoloit içeriÄŸi potansiyelolarak toksik olduÄŸundan aşırı kullanımdan kaçınılmalıdır. Potansiyel yara yapıcı yan etkisi nedeniyle banyo olarak
haricen kullanılmamalıdır. Hamilelerde ve süt veren kadınlarda da kullanılmamalıdır.
Halkbilgisi ve Geleneksel Kullanımı
Altınmühür adı, bitkinin köklerindeki izlerden gelir; bu izler eskiden zarflarda kullanılan mühürleri andırır. Amerika
Yerlileri bitkinin kutsal olduğuna inanırdı.
Yerliler, savaÅŸ danslarında vücutlarını bununla boyardı. Ä°lk göçmenler bütün altın mühür bitkilerini yok ederlerse
yerlilerin savaÅŸ boyası süremeyip kendilerine saldırmayacaklarına inanıyorlardı.
Bitkisel ilaç olarak 1991'den beri kazandığı ün yüzünden, bitki, soyu tehlikedeki türler sınıfına girdi. Tuhaf gelebilir ama, çok sayıda insanın altınmühürü ÅŸifalı bitki olarak kullanmak istemesi, ilk göçmenlerin bitkiyi yok etme çabalarından çok daha fazla zarara yol açacak gibi görünüyor.
Tıbbi kullanımı
Antibiyotik, antibakteriyel ve antifungal özellikleri kanıtlanmış berberin alkaloitini içerir. Amerika yerlileri, bitkiyi,
boÄŸmaca, karaciÄŸer sorunları ve göz rahatsızları için kullanırdı. Berberin, fagositosis süreçte, virüsleri, bakterileri,
mantarları ve tümör hücrelerini öldüren makrofajları harekete geçirir; bağışıklık sistemini de uyarır. Hidrasrinin ise
gastrit aÄŸrıları geçirmede umut vaat etttiÄŸi düÅŸünülüyor. Berberin, bağırsak duvarlarını delip kana karışmıyor gibi
görünüyor; etkisi sadece sindirim sisteminde gösteriyor.
Hazırlanışı ve kullanma şekli
- 1 çay kaşığı toz kök gövdeyi 1/2 litre kaynar suya ilave edin, soÄŸuyana kadar bekleyin. Günde üç ila altı defa, 1 ila
2 çay kaşığı alın.
- 1/2 litre kaynar suya 1 çay kaşığı kök gövde ve 1 çay kaşığı borik asit ilave edin, karıştırın, soÄŸumaya bırakın ve
sıvıyı ayırın. Göz banyosu için 1/2 bardak suya 1 çay kaşığı sıvı ilave edin