DOMUZ EKMEĞİ Biz sizi arayalým

DOMUZ EKMEĞİ

 

DOMUZ EKMEĞİ

DOMUZ EKMEĞİ

MAKALELER

Ana Sayfa   |  Bitki Sözlüğü   |  Bitki Sözlüğü-D   |  DOMUZ EKMEĞİ

DOMUZ EKMEĞİ

 
DOMUZ EKMEĞİ
 
Latince Adı: Cyclamen Persicum, Cyclamen Coum.
DOMUZ EKMEĞİ(YER SOMUNU)
Diğer Adları:
Alp menekşesi, Tavşankulağı ,Yer somunu,Domuz ekmeği,Siklamen
Familyası:
Çuha çiçeğigillerden, Primelgewaechse, Primulaceae
Drugları:
Alp menekÅŸesinin yumrusu; Cyclaminis rhizoma
Alp menekşe yumrusunun zehirli olması nedeniyle çayı içilmez, tentürü ve natürel ilacı yapılabilir.
GiriÅŸ:
Alp menekşesinin bilinen oldukça çok türü mevcuttur, fakat tıbbi maksatla Avrupa Alp menekşesi ve nadiren
Horasan Alp menekşesi; Cylamaen persicum kullanılır. Tarihte ilk defa kadın hastalıklarına karşı kullanılan Alp
menekşe yumrusu zamanla baş ağrısı ve migrene karşıda kullanılmıştır. Bitki yumrusunun domuz tarafından
yenmesi nedeniyle Domuz ekmeği, ekmeğe benzemesi nedeniyle Yer somunu, çiçekleri tavşankulağına
benzediğinden Tavşankulağı ve menekşeye benzediğinden Alp menekşesi diye anılır. Bitkinin vatanının Türkistan,
Kafkaslar, Türkiye ve Balkanlar olduğu ve zamanla buradan dünyanın diğer bölgelerine yayıldığı bilinmektedir.
Botanik:
Bitki çok yıllık, gövdesiz, kökleri 3-7cm çapında somun şeklinde olup bundan, çevresine sayısız saçak şeklinde yan
kökler yayılır. Yaprakları rozet yaprak olup direkt yumru kökten yükselen uzunca saplar üzerinde bulunur.
Yaprakları kalp şeklinde olup, ortası yeşil, uçlara doğru beyazımsı gri bir dalga ve sonra yine kenarlara doğru yeşil
bir renk alır ve kenarları kertikli, alt yüzeyi menekşemsi renklidir. Çiçekleri de direkt kökten uzanan uzunca
kahverengimsi bir sap üzerinde bulunur ve pembe leylaki veya kan kırmızısı renkteki beş adet taç yaprak
Tavşankulağı gibi dik dik durur Meyvesi beş bölümlü bir kapsüldür.
YetiÅŸtirilmesi:
Tohumları önce yastık, camlık veya saksıya ekilir ve filizleri biraz büyüdükten sonra tarla veya bahçelere ekilir. Bitki
genellikle seyrek orman, dağ yamaçları ve nemli topraklarda yetişir.
Hasat zamanı:
Alp menekşesinin yumrusu Nisan-Mayıs veya Eylül-Ekim aylarında sökülerek çıkarılır, temizlenir ve dilimlenerek
kurutulur. Şayet tentürü yapılacak ise taze olarak işlenir.
 
BirleÅŸimi:
Birleşimindeki maddeleri önemine göre şöyle sıralayabiliriz;
a) Triterpensaponinler; %1-2 arasında olup en önemlileri
a) Triterpensaponinler; %1-2 arasında olup en önemlileri; Cyclamen ve az miktarda Desglucocylamin ve
Cyclamigenin B içerir. Cyclamen (Hikroksi-epoksi-oleanol-pentaosid) hidrolizle (suda çözülmesi) Cyclamaretin A
(Oleanan-diolal-oksid) ve şekere (3Glikoz+1xyloz+1arabinoza) ayrılır.
b) Eter yağları (Uçucu yağlar); Nerol ve Farnesal içerir.
c) Ayrıca; Nişasta, Karbonik asit (Malik asit), Protein, Zamk ve Mineraller
Araştırmalar:
Araştırmalar çok eski olup modern klinik araştırmaları yapılmamıştır. İlk araştırma DIOSKORİDES tarafından
yapılmış; balgam söktürücü ve idrar arttırıcı olduğunu iddia etmiştir. HAHNEMANN yaptığı deneylerde Alp menekşesi
yumrusunun kurutulması ile zamanla etkisinin azaldığını ileri sürmüştür. LEMBKE ise bitkinin özellikle kadın
hastalıklarına karşı etkili olduğunu tespit etmiştir. (LBH)
 
Tesir ÅŸekli:
Sinirleri uyarıcı, adet düzenleyici, ağrı kesici ve iltihapları önleyicidir.
Kullanılması:
a) Üniversite kliniklerinde tedavi denemeleri ve araştırmalar yapılmamıştır. Bu nedenle bugünkü bilgilere göre 2.
sınıf bir şifalı bitkidir. Alp menekşesi yerine göre daha etkili olan başka bitkiler kullanılmalıdır.
b) Halk arasında pekliğe karşı ve çiftçiler tarafından tütün, domates veya bibere zarar veren solucan veya
böceklere karşı kullanılır. Alp menekşe yumrusundan hazırlanan dem bitki köküne dökülürse solucanlar dışarı çıkar
ve elle toplanır. Alp menekşesi genellikle tentür ve natürel ilaç yapımında kullanılır.
c) Homeopati'de; Baş ağrısı, migren, baş dönmesi, kadınlarda adet anormallikleri, göğüs ağrı ve iltihaplanması
(bayanlarda) ve hormon bozukluğu nedeni ile ortaya çıkan göz, kulak ve burun rahatsızlıklarına karşı kullanılır.
Çay:
Çok zehirli olması nedeniyle çayı içilmez. 0,3gr'ı zehirlenmeye sebep olabilir. Şayet mecburiyet doğarsa 0,1gr Alp
menekşesi yumrusu 200-300ml suda kaynatılır ve soğutulduktan sonra süzülerek içilir.
Homeopati'de:
Alp menekşesi yumrusundan 20gr (tazesi tercih edilir) ince kıyılarak bir şişeye konur ve üzerine 80ml %70'lik alkol
ilave edilerek 4-6 hafta bekletildikten sonra süzülerek Homeopati'de 'Cyclamen' ismi ile anılan tentür elde edilir. bu
tentürden günde 3-4 defa 10-15 damla 4-6 hafta süreyle alınır.
Hastalığın belirtileri (semptom):
 
1) El ve ayaklarda, kol ve bacaklarda yorgunluk, ağırlık ve dermansızlık,
2) Kansızlıktan dolayı kronik migren ve baş ağrısı
3) Kramplı, tıksırmalı, sarı sümüklü ve sürekli akan nezle hali
4) Şişkinlik ve hazımsızlık
5) Ağrıların akşamları artması, sıcak ve hareketle azalması
6) Kansızlık nedeni ile titreme, susama, baş dönmesi ve adet bozuklukları
7) Kadınlarda göğüslerin sertleşmesi, büyümesi ve süt gibi bir sıvının çıkması
8) Yüzün solması, dermansızlık ve sürekli esnemek gibi halleri olan kişilere Alp menekşesi tentürü gerekir.
Yan tesirleri:
Tarife uyulduğunda bir yan tesiri yoktur, fakat tarife uyulmayarak 0,3 gramdan fazla alınırsa zehirlenmeye neden
olur ve hatta 2gr'dan fazlası ölüme sebep olabilir.