Endometriozis Biz sizi arayalým

Endometriozis

 

Endometriozis

Endometriozis

MAKALELER

Ana Sayfa   |  Anne ve Bebek SaÄŸlığı   |  KADIN SAÄžLIÄžI   |  Endometriozis

Endometriozis

 

Endometriozis

 

 

Rahmin içini döÅŸeyen doku endometrium olarak adlandırılır. Bu doku her adet döneminde olgunlaşır ve döllenen yumurtayı karşılamaya hazırlanır. EÄŸer döllenen yumurta rahmin içine ulaşırsa endometrium tabakasına yerleÅŸir ve bu doku tarafından beslenir. Gebelik oluÅŸmazsa endometrium tabakası adet kanaması ile dışarı atılır. Endometrium dokusunun rahim dışında üreme organlarının üzerinde, karın zarlarının üzerinde veya vücudun herhangi bir yerinde bulunması endometriozis olarak adlandırılır.

Endometriozis çocuÄŸu olmayan kadınların %25-50′sinde görülür. Genetik bir hastalık olduÄŸu henüz kanıtlanmamakla birlikte endometriozis olan kadınların kız kardeÅŸlerinde hastalık daha sık görülür.

Kesin ispat edilememekle birlikte endometriozis’in oluÅŸması ile ilgili bir çok teori vardır. En sık bahsedilen ise adet kanaması sırasında endometrium dokusunun yumurtalık kanallarından karın boÅŸluÄŸuna yayılmasıdır. Bu teori kanalları baÄŸlanan veya rahmi alınan kadınlarda endometriozisin neden oluÅŸtuÄŸunu izah edemez. DiÄŸer bir teori ise bağışıklık sistemindeki bozukluktan dolayı normalde rahim dışında bulunmaması gereken endometrium dokularının karın içinde geliÅŸebilmesidir. Bir diÄŸer teori ise üreme organlarının geliÅŸim ve büyüme sürecinde rahim dışındaki dokuların endometrial doku gibi geliÅŸmesidir.

Endometriozis’in bulguları

Endometriozis olan kadınların yaklaşık üçte birinde hiç bir bulgu yoktur. DiÄŸer vakalarda ise hastalığın derecesine göre deÄŸiÅŸik klinik bulgular ortaya çıkar. Bu bulgular ve görülme sıklığı ÅŸu ÅŸekildedir;

Bulgular Görülme sıklığı %
Ä°nfertilite 40
Adet ağrısı 47
Aşırı adet kanaması 44
Spontan düÅŸük 50
Kilo kaybı 50
Kilo alma 13
Ağrılı cinsel ilişki 22
Organlarda yapışıklık 37
Yumurtlama bozuklukları 17
Adet düzensizliÄŸi 12

Endometriozis olan hastaların %40′ı çocuk sahibi olmakta problem yaÅŸar. Bu normal toplumdaki oranın üç katıdır. Karın boÅŸluÄŸunda ve üreme organları üzerindeki endometriozis dokuları her adet kanaması ile tekrarlayan kanamalara neden olur. Böylelikle endometriozis dokularda yaptığı yapışıklıklar ve yaralarla yumurtalıkları, rahmi ve bağırsakları birbirine yapıştırarak üreme organlarının normal anatomisini bozabilir. Bu yapışıklıklar yumurtanın atılımını ve kanallar tarafından alınmasını da engelleyebilir.

Bununla birlikte araÅŸtırmacılar endometriozis dokularından salgılanan bazı kimyasalların yumurtlamayı, yumurtanın sperm ile döllenmesini ve döllenmiÅŸ embryonun ana rahmine yerleÅŸmesini engellediÄŸini göstermiÅŸlerdir. Bu nedenle endometriozis hastalığında kısırlık görülmesi hastalığın evresi ile direkt ilintili deÄŸildir. Ä°leri evrelerde üreme organlarında yapmış oldukları tahribatla infertiliteye neden olurken, erken safhalarda salgıladıkları kimyasallar ile gebeliÄŸin oluÅŸmasını engellerler. Endometriozis’de görülen aÄŸrının ÅŸiddeti hastalığın evresi ile direk iliÅŸkili deÄŸildir. Hatta bazı araÅŸtırmacılar erken evrelerde dokuların daha taze olduklarını ve aÄŸrıya daha duyarlı olduklarını iddia eder.

Endometriozisli hastalarda düÅŸük yapma riski fazladır. Endometriozis dokularından bebeÄŸe zararlı olan kimyasalların salınması ve annenin bağışıklık sistemindeki bozukluklar düÅŸüklere neden olabilir. Tedavi görmüÅŸ kadınlarda ise bu risk artmamıştır.

Endometriozisli hastalarda östrojen (yumurtalıkların salgıladığı kadınlık hormonu) seviyesinin düÅŸük olması, yumurtlamayı saÄŸlayan LH hormonundaki yükselmenin yetersiz olması sonucu yumurtlama düzensizlikleri, düzensiz adetler, adet arası ve adetten önce lekelenme görülebilir.

Endometriozis’in teÅŸhisi

Adet kanamalarına dair her türlü yakınma endometriozisi düÅŸündürür. Ä°nfertilite, adet aÄŸrıları ve aÄŸrılı cinsel iliÅŸki gibi yakınmaların görüldüÄŸü endometriozis vakaları doktora daha sık baÅŸvurur, bu vakaların teÅŸhis edilmesi daha kolaydır. Jinekolojik muayenede endometriozis nodüllerinin hissedilmesi, ultrasonografik incelemede ise yumurtalıklarda neden oldukları kistlerin (çikolata kisti) görülmesi klinik olarak endometriozis varlığını düÅŸündürür.

Endometriozisin kesin tanısı laparoskopi ile konabilir. Laparoskopi iÅŸlemi genellikle genel anestezi altında yapılan günübirlik bir iÅŸlemdir. Göbek altından yaklaşık 1cm çapındaki optik bir cihaz ile karın boÅŸluÄŸuna girilir, üreme organları ve karın içindeki yapılar direk olarak incelenir.

Aynı seansta cerrahi laparoskopik giriÅŸim ile endometriozis tedavi edilir. Bu amaçla lazer veya elektrokoter kullanarak endometriozis odakları inaktif hale getirilir ve anatomideki deformasyonlar yapışıklıklar açılarak düzeltilir. Åžiddetli aÄŸrı ÅŸikayeti olan vakalarda ise laparoskopik olarak rahme giden sinirler yakılarak hasta rahatlatılabilir.

Endometriozis’in tedavisi

Endometriozis’in kesin teÅŸhisi laparoskopik olarak konur ve hastalık aynı seansta lazer ve elektrokoter kullanarak cerrahi olarak tedavi edilebilir. Endometriozis‘in doÄŸal tedavisi ise gebelik veya menopozdur. Bu dönemlerde hasta adet görmez ve endometriozis dokuları iyileÅŸme imkanı bulur. Ä°laçla yapılan tedavilerde doÄŸal tedaviler taklit edilmeye çalışılır. Hastaya doÄŸum kontrol hapları verilerek uzun süre yumurtlamaması saÄŸlanır ve hasta adet görmesine raÄŸmen endometrioz odakları uyarılmaz ya da daha güçlü ilaçlarla menopoz durumu taklit edilir. Bu tedaviler ileri endometrioz vakalarında laparoskopik cerrahi giriÅŸimle kombine edilir. Bu hormonların bir kısmı östrojen azalmasına baÄŸlı ateÅŸ basması, vajinal kuruluk ve kemik erimesine yol açabilir.

Endometriozis‘in kesin teÅŸhisi laparoskopik olarak konur ve hastalık aynı seansta lazer ve elektrokoter kullanarak cerrahi olarak tedavi edilebilir. Endometriozis‘in doÄŸal tedavisi ise gebelik veya menopozdur. Bu dönemlerde hasta adet görmez ve endometriozis dokuları iyileÅŸme imkanı bulur. Ä°laçla yapılan tedavilerde doÄŸal tedaviler taklit edilmeye çalışılır. Hastaya doÄŸum kontrol hapları verilerek uzun süre yumurtlamaması saÄŸlanır ve hasta adet görmesine raÄŸmen endometrioz odakları uyarılmaz ya da daha güçlü ilaçlarla menopoz durumu taklit edilir. Bu tedaviler ileri endometrioz vakalarında laparoskopik cerrahi giriÅŸimle kombine edilir. Bu hormonların bir kısmı östrojen azalmasına baÄŸlı ateÅŸ basması, vajinal kuruluk ve kemik erimesine yol açabilir.

Endometriozis